(Exodus 20: 2)

Het zal u niet ontgaan zijn dat koning Willem-Alexander op 30 april jl. tien jaar op de troon zit. Na tien jaar is het gepast om terug te blikken op die afgelopen periode. In een preekschets bracht een collega het feit in herinnering dat onze koning tijdens zijn inhuldiging had verwezen naar het zogenaamde 'Plakkaat van Verlatinghe', dat in 1581 door de Staten Generaal werd ondertekend. Je zou dat wel het geboortekaartje van Nederland kunnen noemen. Waarom dat? Nou, vanwege die hele nieuwe start. Het heet 'Plakkaat van Verlatinghe' omdat er iemand werd verlaten: Filips II van Spanje werd afgezet en afgezworen als vorst van de Nederlanden en de troon werd verlaten verklaard. Over Filips II wordt in het plakkaat het volgende gezegd:  "Wij doen hem in de ban en verbannen hem hiermee voor altijd uit onze landen, staten, koninkrijken en heerlijkheden. Wij verbieden al onze onderdanen, van welke rang of stand die ook zijn, met hem te onderhandelen, bij hem te verblijven, met hem te spreken of contact te onderhouden, in het openbaar of in het geheim."

Een vorst wordt verlaten, en ook zijn macht over een volk. In die zin zou je ook Exodus 19 en 20 een 'Plakkaat van Verlatinghe' kunnen noemen, een akte van afzwering. De Here God heeft immers de Farao van Egypte afgezet als tiran. En vervolgens roept Hij het volk Israël op om de macht van tirannen en andere goden af te zweren en zich alleen toe te vertrouwen aan de woorden en inzettingen van de God die hen uit Egypte heeft bevrijd. In Exodus 19 wordt beschreven hoe het volk, na een reis van drie maanden, bij de berg Sinaï aankomt, en hoe de Israëlieten tegenover de berg hun kamp opslaan. En ook lezen we hoe Mozes, als een soort ambassadeur van het volk, door God wordt ontboden op de berg om een boodschap voor het volk in ontvangst te nemen. Bij het overbrengen van die boodschap wijst de Allerhoogste op zijn liefdevolle en beschermende zorg onderweg. De achtervolgende Egyptenaren verdwenen in het water, maar voor de vluchtende zonen en dochters van Israël maakte Hij een pad door de zee. Hij zorgde voor hen zoals een adelaar voor zijn jongen: als ze niet meer kunnen, gaat hij onder hen vliegen en draagt hen op zijn vleugels (Exodus 19: 4). In dat verband moet ik ook denken aan een ander jubileum, eveneens in april van dit jaar: 75 jaar Israël. Ook daarbij mocht dankbaar teruggezien worden op de trouw, liefde en bescherming van de God van Israël.

Op de berg nodigt God zijn volk uit tot een specifieke levenswijze. En die nodiging gaat ook uit tot allen die door Christus diezelfde God als hun hemelse Vader mogen hebben. Het gaat erom dat je als bevrijde mensen ook een bevrijd leven blijft leiden. Laat je niet opnieuw belasten met een juk van slavernij, schrijft de apostel Paulus in Galaten 5: 1. Israël had de Farao, de afgoden van Egypte en hun slavenbestaan achter zich gelaten. Hoe zorgen ze er nu voor dat ze vrij blijven? Hoe zorgen wij ervoor dat wij vrije mensen blijven? Ook in ons deel van de wereld, en ook in onze tijd zijn er immers zoveel machten die aan ons trekken! Denk alleen maar aan het beslag dat je telefoon op je legt. Kun je die nog wegleggen? En ben je nog vrij van alles wat op die manier je leven binnenkomt? Heb je daar zelf nog macht over, of swipe je slaafs verder? Het zal duidelijk zijn: het leven met God vraagt keuzes. Een bevrijd leven leiden kan alleen als we in onze gedachten, woorden en daden dicht bij onze Bevrijder blijven. Dat lukt alleen door de kracht van de Geest. Laten we Hem bidden om onderscheidingsvermogen, zodat we beter leren zien welke tirannieke machten er in ons eigen leven aan het werk zijn, en ook om kracht om bepaalde dingen of kringen af te zweren en te verlaten als ze ons eeuwig behoud in de weg staan.

Ds. B.F. (Bas) Bakelaar
mei/juni 2023